De internationale norm voor kwaliteitsmanagement, ISO 9001, wordt vernieuwd. De herziening – verwacht eind 2026 – zorgt ervoor dat de norm weer aansluit bij de huidige tijd. De update brengt geen radicale omslag, maar legt nieuwe accenten op actuele thema’s als digitalisering, ethiek en duurzaamheid.
Waarom een herziening?
ISO herziet elke norm periodiek om deze relevant te houden. Sinds de laatste grote herziening in 2015 is de wereld sterk veranderd. Organisaties werken steeds digitaler, klanten en stakeholders stellen hogere eisen aan duurzaamheid en integriteit, en nieuwe risico’s – zoals cyberdreigingen – vragen om een actuele aanpak van kwaliteit en continuïteit. De nieuwe versie van ISO 9001 sluit beter aan bij deze ontwikkelingen.
Belangrijkste wijzigingen in ISO 9001:2026
- Leiderschap en kwaliteitscultuur
De directie krijgt een expliciete verantwoordelijkheid om een kwaliteitscultuur en ethisch gedrag te bevorderen. Dat betekent: zichtbaar voorbeeldgedrag, aandacht voor waarden, en een cultuur waarin kwaliteit onderdeel is van het dagelijks werk.
- Risico’s en kansen gescheiden
Het denken in risico’s en kansen krijgt een duidelijker structuur. De herziene norm maakt onderscheid tussen beide, met meer nadruk op innovatie, vernieuwing en het benutten van kansen naast het beheersen van risico’s. Ook business continuity wordt hierbij genoemd.
- Digitalisering en technologie
Digitalisering, data-analyse en kunstmatige intelligentie krijgen een vaste plek binnen kwaliteitsmanagement. Organisaties moeten kunnen aantonen hoe technologie bijdraagt aan betere processen en besluitvorming.
- Klimaatverandering in de contextanalyse
De wijzigingen uit 2024 over klimaatverandering zijn nu volledig opgenomen in de norm (clausules 4.1 en 4.2). Organisaties moeten beoordelen of klimaatverandering invloed heeft op hun context of stakeholders, en hoe zij daarop inspelen.
- Ontwerp en ontwikkeling moderner
De paragraaf over ontwerp en ontwikkeling (8.3) sluit beter aan bij de praktijk van agile en cyclische processen. Dat verlaagt de drempel om deze paragraaf toe te passen, ook bij organisaties zonder R&D-afdeling.
- Planning van veranderingen
Paragraaf 6.3 over management of change is uitgebreid met eisen voor communicatie, evaluatie en monitoring. Daarmee komt er meer aandacht voor het beheerst doorvoeren van veranderingen.
- Vernieuwde bijlage A
Annex A is sterk uitgebreid met toelichtingen per paragraaf, vergelijkbaar met ISO 14001 en ISO 45001. De bijlage helpt organisaties bij het interpreteren en toepassen van de eisen in de praktijk.
- Harmonized Structure
De norm sluit nu volledig aan op de vernieuwde Harmonized Structure (HS). Dat maakt integratie met andere managementsysteemnormen eenvoudiger.
Wat betekent dit voor organisaties?
De aanpassingen vragen geen volledig nieuw systeem, maar wel aandacht voor de nieuwe accenten. De nadruk verschuift naar thema’s die steeds belangrijker worden: ethiek, digitalisering, duurzaamheid en innovatie. De overgangsperiode zal naar verwachting drie jaar duren – tot najaar 2029. In die periode blijven zowel ISO 9001:2015 als ISO 9001:2026 geldig.
Hoe kun je je voorbereiden?
- Volg de ontwikkelingen – blijf op de hoogte van de officiële publicatie en toelichtingen van NEN en ISO.
- Voer een GAP-analyse uit – breng in kaart waar jouw kwaliteitsmanagementsysteem nog aanpassingen nodig heeft.
- Versterk cultuur en ethiek – maak kwaliteitsbewustzijn zichtbaar in beleid, gedrag en communicatie.
- Benut digitalisering – onderzoek hoe technologie kwaliteit en betrouwbaarheid kan verbeteren.
- Beheer veranderingen zorgvuldig – leg vast hoe wijzigingen worden gepland, uitgevoerd en geëvalueerd.
Samengevat
ISO 9001:2026 bouwt voort op de bestaande basis, maar legt de nadruk op relevantie, wendbaarheid en verantwoordelijkheid. De norm blijft herkenbaar, maar sluit beter aan bij de realiteit van vandaag. EIK Certificering volgt de ontwikkelingen op de voet en ondersteunt organisaties graag bij een soepele overgang naar de nieuwe norm. Heb je vragen over de herziening of wil je weten wat de impact is op jouw organisatie? Neem gerust contact met ons op – we denken graag met je mee.
